ZAMAN HAYATTIR
Yazar: Alan LAKEİN
Yayınevi: Rota Yayıncılık
1-ZAMANINIZ NİÇİN SİZİN İÇİN ÖNEMLİ OLMALI ?
Zaman hayattır. Hiç bir saniye geri gelmez. Zamanı, harcanan para gibi görmek lazımdır. Bu kitap da zaten bunu anlatmaya çalışmaktadır. Bu kitabın yazarı olarak ben size olan zamanınızdan fazlasını veremem. Hepimiz haftada 168 saat ile yaşamak zorundayız. Ama olan zamanınızı daha etkili kullanmanıza yardımcı olabilirim. Haydi başlayalım o zaman!
2-KAZANCINIZ: HAYATINIZIN KONTROLÜ
Zamanınızı kontrolden kastettiğim şey, ne çok sıkı ne de çok gevşek olmalıdır. Bunu çok sıkılmış elle serbest kalmış ele benzetebilirsiniz. İki durum da zararlıdır. Önemli olan hareketlerin yavaşça yapılmasıdır. Hedef dengeli kontroldür. Fazla organize kişi, iş bitirici ve saat kurdu; alın size üç tane aşırı tip. Fakat bunlardan hiç biri hoş değildir. Çünkü insan her zaman aynı kalamaz. Şartlara göre davranışları da değişir. Bu kitapta sunulan önerilerin uygulanmasında son kararı siz vereceksiniz. Size uygun gelenleri seçebilirsiniz. Bu kitabın gayesi nasıl daha çok değilde daha akıllı çalışabileceğini ve sonunda kendiniz, aileniz ve ev arkadaşınız için; ya da “zamanınız olmadığı için” sürekli ertelediğiniz rüyanız için daha fazla zamana sahip olduğunuzu gösterecektir.
3-KENDİNİZİ KOYVERİN;
KAÇIN AMA YA DA KARAR VERİN
Çok yakın bir geçmişe kadar insanların hayatlarını gereksinimleri yönlendiriyordu. Bugün insanlar daha çok seçeneklerle karşılaşmaktadır. Önümüzde yapmamız istenen çok şeyler vardır. Yani herkes zamanımızın bir kısmını istiyor. Fakat tabii ki kabul etmek gerekir ki, bazen başkalarının yapmanızı istediği şeyleri yapmanız gerekir. Ama her zaman değil. Siz bunlardan yapmak istediklerinizi yapın. Hayatınızda konumlarınız devamlı surette değişmektedir. Öyleyse kendinizi yeni şartlara karşı hazırlamalısınız. Geçmiş konumunuzdan çok şimdiki konumunuz için zaman seçimleri yaptığınızda anın olmak istemelisiniz. Bazen istekleriniz çatıştığınızda insana karar verme işi zor gelmektedir. Bu durumlarda ne olursa olsun insan karar verebilmeyi öğrenmesi gereklidir.
Belirli sosyal kararları niçin verdiğinizin farkında mısınız ? İşte size olasılıklardan birkaçı: Alışkanlık, Başkalarının talepleri, Kaçışçılık, Anlık durum, İhmal ve Bilinçli karar. Bu kararlardan hoşlanabilirsiniz. Fakat bu kararların sonuçlarından memnun değilseniz daha fazla bilinçli çaba gerekli demektir. Zor durumlarda kendinizi koyuvermek hayale dalmak ya da kaçmak ne kadar da çekici gelir insana. Ama gerçekten yapmak istediğiniz bu mu ? Bir alternatif var. Kendinizi koyuverebilir ya da kaçabilirsiniz; ama karar da verebilirsiniz.
4-KONTROL PLANLAMAYLA BAŞLAR
Kontrol planlama ile başlar. Planlama bir konuda şimdiden birşeyler yapabilmeniz için geleceği bugüne taşımaktır. Planlama yaparken profesyonellerden ders almak lazımdır. tıpkı bir profesyonel bir fotoğrafçı gibi. Planlamayı düşünmekten ziyade yazarak listeler oluşturmak gerekir. Planlamada ABC öncelik sistemini kullanın işleri önceliklerine göre ABC harfleri olarak harflendirin. Tahmin ederim ki çok istifadeli olacaktır.
5-HAYATTAN GERÇEKTEN NELER İSTİYORSUNUZ ?
Yazılı bir hayattaki hedefler saptaması, gerçekte ne yapmak istediğinizi keşfetmenize bunu gerçekleştirmek için motive olmanıza yardımcı olacak ve harcadığınız zamanlara bir anlam kazandıracaktır. yazılmayan hedefler çoğunlukla “seyahat”ya da”milyoner olmak” gibi net olmayan ve ütopik hayaller olarak kalırlar. Hayattaki hedeflerimiz hakkında alıştırmalar yapmalıyız. Hedeflerinizi kısa süreli olarak belirleyiniz. Daha sonra hayatınızı belli süreyle sınırlayıp ona göre hedeflerinizi belirleyin. Bu planlamalar üzerinde çalışın Önemli olan şudur; düzgün bir zaman yönetimiyle tercih ettikleri etkinliklerin çoğunu bugünden yapmaya başlamamaları için dişe dokunur hiçbir neden yoktur. Hedeflerimizde çatışmalar olabilir. Hedef çatışmaları öncelikler belirlenerek çözümlenebilir. Hayattaki öncelikleri saptamamız gerekir.
6.HEMEN ŞİMDİ BAŞLAYIN.
Daha henüz fikirlerinizi değerlendirmek ya da sansürlemek çabasına girmeyin. Ayrıca bir işi yapamayabileceğiniz düşüncesiyle kendinizi kelepçelemeyiniz. Birşeyi listenize yazdığınızda onu yapmak zorunda kalacağınız korkusunun sizi rahatsız etmesine izin vermeyin. Ama imkansız rüyalar bile gelecek için bir takım yaralar içerebilir. Hedefleri yapılacak işlerle karıştırmayın. Unutmayın; iş yapılabilen bir şeydir. Hedefiniz daha sağlıklı yaşamak olabilir. Bu amaca ulaşmanızı sağlayacak işler, bu akşam tatlı yememek, bu hafta içinde üç kez antrenman yapmak ve yirmidört saat için sigarayı bırakmak olabilir. Bir sürü olası iş sıralamakta dürüst davrandıysanız şu anda elinizde çok fazla iş ve hepsini yapmaya yetmesi imkansız bir süre olmalı. Öncelik belirleme zamanınız gelmiştir; şimdi yaratıcı ve hayalci olmak yerine pratik ve gerçekçi düşünmemiz gerekli. Bu işe başlamanın yolu, az öncelikli maddeleri bulup defterden silmektir.
Şimdi yapacaklarımızı tekrar gözden geçirelim.
1-Olası uzun vadeli hedeflerinizi sıralayın.
2-Şuan için geçerli öncelikler belirleyip A’lık hedefler tanımlayın.
3-A’lık işlerin programını yapın.
4-Bu programları uygulayın
7-PROGRAM YAPMANIN YARARLARI
Hayattaki önemli hedeflerinizi gerçekleştirme olasılığınızı artırmak için her gün zamanınızı yeniden planlamalısınız. Ne kadar meşgul olursanız olun hep plan yapmaya zaman ayırmalısınız. Plan yapmak için günün başında ya da sonunda on dakika ayırın, çabalarınızın karşılığını bin katıldığınızı göreceksiniz. Planlamanın genellikle sabah ilk iş olarak ya da gün sonunda yapılması iyidir. Sabah saat beşte, evdeki herkesten önce kalkılmalı ve bu sessiz zamanı en önemli işe, plan yapmaya ayrılmalıdır.
Size gereken şey zamanınızın her anını kaydetmek değil zamanınızı programlamak çünkü önemli zaman ayarlamalarıyla gerçekten yapmak istedikleriniz için çok zaman yaratabilirsiniz. Unutmayın, önemli işler için hep yeterli zaman bulunur. En meşgul kişiler yapmak istedikleri şeyler için zaman buluyorlar. Bunun nedeni de başkalarından çok zamanları olması değil, bu olayı özenli planlamalar yaparak zaman yaratmak olarak görebilmeleridir.
İnsanların iyi çalıştıkları zamanları vardır. Biz bunlara birincil zamanlar diyoruz. Birincil zamanlar, iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır. Tüm iç birincil zamanınızı birincil projelere ayrın Dış birincil zamanda dış kaynaklara (genellikle insanlara)kararlar, sorular ve bilgi alışverişi için en rahat ulaşılabilecek zamandır. Etkili zaman programı yapabilmek için gevşek olun. Ortaya çıkabilecek beklenmedik durumlarla başedebilmek için esnek olmanız gereklidir.
8-VARLIĞINDAN BİLE HABERSİZ OLDUĞUNUZ ZAMANI NASIL BULACAKSINIZ?
İnsanların çoğu önemsiz işlerde vakitlerini harcayarak, asıl yapması gereken işlere vakit ayıramamaktadırlar Bu da işlerin birikmesi neticesini doğurmaktadır. Zaten başarısız yöneticilerin çoğunun ailelerine vakit ayıramayıp, yoğun iş mesaileri altında ezilen insanlar olduğu yapılan araştırmalarda belirlenmişdir. Eğer işleri rahatlamaya ve hiçbir şey yapmamaya zaman bulacağınız biçimde ayarlarsanız çok şeyi başarabilirsiniz ve bunu da büyük zevk alarak yapabilirsiniz diye düşünüyorum. Bir müşterime yaptığım telkinlerle; yaptığı etkinlikleri dinlemeyi dengelemesini öğrettim. Benim fikrime göre, bazen hiçbir şey yapmamak da dahil hiçbir şey tam bir zaman kaybı değildir. Bazen daha çok boş vakit oluşturmanın tek yolu içinizdeki talepleri kendi insiyatifinizle azaltmaya çalışmanızdır.
Ev hanımlarının en büyük sorunu, işlerin yoğunluğundan dinlenmeye fırsat bulamamalarıdır .Ev hanımları için düzenli biçimde programlarını bir boş zaman çizelgesini özellikle tavsiye ederim. Eğer bir ev hanımı zamanını etkileyen dış değişikliklere karşı duyarlı olursa, sık sık daha önceden farketmemiş olduğu fazladan birkaç saat bulabilir Ben, normal durumlarda iki üç ilerisine bakıp ufukta nelerin olduğunu soruşturmanın iyi bir fikir olduğunu düşünürüm.
Geçiş zamanlarını iyi değerlendirmeniz gerekir. Daha önce de bahsettiğim gibi, ben sabah saat beşte kalkarım, ve iki saatlik geçiş zamanını günümüzün kalanında hayattaki hedeflerimde ilerleyebilmem için o gün yapılacak işleri planlayarak geçiririm. İş zamanını gerçekleştirmenin başka yoları da vardır. Rahmetli Robert Kennedy’nin tıraş olurken Sheakspeare oyunları dinlediği anlatırdı. Aslında molalar değerlendirilmesi için gerekli bire bir boş vakitlerdir. bu vakitlerde yapmanız gereken kısa süreli bir işi yapabilirsiniz. Genellikle tam teşkilatlı bir öğle yemeği müthiş zaman kaybıdır. Doktorların çoğu günde üç sağlam öğün yemeğe kesinlikle karşılar. Bekleme zamanlarından da yararlanabilirsiniz.
Uykunuzun işe yaramasını sağlayın. Doktorların bulgularına göre birçok insan fiziksel gereksinimleri olmadığı halde birçok insan uykuda geçiriyor. İnsanlar yapmak üzere işe alındıkları ve kendilerinden istenen işi yaptıkları sürece her an meşgul görünmek zorunda olmamalılar gibi geliyor bana. Fazladan dakikalarınız oluştukça üzerlerine atlayıp bunları hayattaki hedef A’lık iş zamanına çevirmeye hazırsanız hayattaki hedeflerinize ulaşma yolunda bir başlangıcı araya bir yerlere sıkıştırabilirsiniz. Bunu yapmanın çok iyi bir yöntemi, benim özel önem taşıyan hedefler dediğim, bir haftayla bir kaç ay arasında değişen süreleri kapsayan hedef programları oluşturmaktır. Bu hafta mümkün olduğunca az yemek yapıp az bulaşık yıkamaya çalışan bir ev hanımı mutfağına, üzerinde mutfaktan çıkıp eğlenmeye bak! Yazan kocaman bir yazı asmıştır.
Zaman mı yok? Şaka yapıyor olmalısınız!..
9-ÖNCELİKLERİNİZİ EN İYİ ŞEKİLDE DEĞERLENDİRİN
Hergün daha fazla şey başarmanın temel sırrı; hergün yapılacak işler için bir öncelik listesi oluşturmak gereklidir. Yalnızca günlük listeler işe yarar. Daha fazla iş başarmanın gerçek sırlarından biri de, hergün bir yapılacaklar listesi hazırlamaktır. Ben listenize sıradan maddeleri katmamanızı ama bugün önceliği için olan özel bir dikkat ya da çaba olmadıkça yapılmayacak her şeyi yapmanızı öneririm. Ne kadar üzerinde dursam azdır; öncelikler belirlemelisiniz.
Şimdi listenizi tarayın ve B’lerden önce A’ları, C’ den önce de B’leri yerine getirin. Kafanızı listenizi tamamlamaya takmayın. Önemli olan listeyi tamamlamak değil, zamanınızı en iyi şekilde değerlendirmektir. İyi bir zaman kullanmasının sürekli ilerleyen bir A’lık listesi vardır ve hangi A’yı yapacağına ya da bunun nasıl yapılacağına takılıp kalmaz ya da belirli bir A hakkında mükemmeliyetçi davranmaya çalışmaz. Onun yerine, günlük olarak bir takım A’lık işleri yapar ve zamanını en iyi şekilde nasıl değerlendirebileceğini belirlediğinde o işi yapmanın zamanının hemen o anda gelmiş olduğunu unutma!
10-YAPILMADAN KALMASI DAHA İYİ OLAN İŞLER
Ne kadar da rutin işlere bakıp da, daha önemli işleri, yetersiz yapıyorum demekten kurtulmak için yapmadan bırakırız. Evde denenememiş beşyüz yemek tarifi dururken kulağa çok lezzetli gelen yeni bir tarif alan ev hanımı, muhteşem bir keşif yapmış olmanın kısa vadeli hissine yenik düşerken aslında topladığı tarifleri deneyecek fırsatı hiç bulamadığı için zamanını harcamış oluyor. Ama kendinizi kandırmayın. A’larınızı yapamama nedeniniz zamanınız olmaması değil bütün bu C’leri yapmakla uğraşıyor olmanızdır. Size 80/20 kuralını öneririm. 80/20 kuralı, 10 maddelik bir listede, bu maddelerden iki tanesini yapmanızın listedeki değerlerin çoğunu (%80) sağlayacağını belirtir. Bu iki maddeyi bulun, onları A belirleyin ve yapın. Kalan sekiz tanenin çoğu kalsın, çünkü bunların sağlayacağı değer en yüksek değerli iki maddenin sağlayacağından çok daha azdır. Nixon 1960’daki kampanyasının son günlerini 50 eyaletin hepsini ziyaret sözünü terine getirmek için Alaska, Hawai ve Wyoming gibi eyaletlere koşturarak geçirirken Kennedy kendisine çoğunluk sağlayacak eyaletleri geziyordu. Tabi ki bu ona seçimi kazanmak gibi bir rüyanın gerçekleşmesinde yardımcı olmuştu.
A’lık işleriniz için zaman yollarından biri de kendinizi zaman ayırmaya zorunlu hissettiğiniz C’lerin sayısını azaltmaktır. Bu da önemsiz C’lerin A’lık işler için tehir edilmesiyle olur. Birçok yönetici, kendilerinde işlerinde yararlı olabilecek kitapları okuyabilecek zamanları olmadığından şikayetçiler. Öte yandan her ay gazete okumak için yeterli saatler bulabiliyorlar. Belki de bunun nedeni gazetelerin her gün kolayca bulunabiliyor, daha ucuz ve haber kadar eğlence için okunuyor olması olabilir. Kitapları almak için genellikle bir çaba göstermeniz gereklidir, daha pahalıdırlar ve temel kabul edilip ciddi okunurlar. Sonuç olarak, birçok yönetici yılda yüzlerce gazete yalnızca birkaç kitap okur. Ama bence hızlı okumaktan çok akıllıca okumak önemlidir.
Karımla birbirimize yüksek sesle kitap okumak gibi bir alışkanlığımız vardır. Bu şekilde yılda yaklaşık yirmi kitap okuyoruz. Eğer hedefimiz verimlilik olsaydı yanyana oturup bu kitapları kendi kendimize şimdikinin dörtte biri kadar sürede okuyabilirdik. Bu hikayeyi aktarmamın nedeni, bir şey yapmanın en verimli yolunun her zaman en iyi yol olmak zorunda olmadığına sizi ikna etmektir. Yüksek sesle kitap oldukça verimsizdir, ama birlikte zaman geçirmek için harika bir yoldur.
11-KENDİNİZİ VE DİĞER İNSANLARI İDARE ETMEK İÇİN
Hiçbir zaman herkesin istediği herşeyleri yapamazsınız, herşeyi birden yetiştirmek için yeterli zaman yoktur. Bazen en iyi çözüm daha işin başında hayır demektir. Derhal uygun bir şekilde ve nezaketle kullanılan bu tek sözcük size çok zaman kazandırabilir. Birileri sizden birşey istediğinde doğrudan doğruya hayır diyemiyorsanız, uzlaşmanın yollarını arayın. Başkalarının isteklerini sizi dibe çekmesini önlemek için birçok stratejiden hangisini seçerseniz seçin, düşünceli olmanız her zaman yararlıdır. Başka insanlarla onların zamanları konusunda düşünceli olmak için özel bir çaba harcarsanız onların da size ve zamanınıza saygı duyma olasılığı büyük olur. Sizin de istediğiniz bu değil mi? Yapacaklarınızı yapmak için zaman.
12-KENDİNİZ İÇİN SESSİZLİK ZAMANI YARATIN
Sessizlik zamanınızı meydana getirebilmeniz için birtakım işlerinizi başkalarına devretmelisiniz. Bu da tabii ki alt birimleri daha yetkili kılmaktan geçer. Kendinize ulaşılabilirlik saatleri oluşturun. Bu zamanlar dışında rahatsız edilmenizi engellemiş olursunuz. Bu durumu sizi arayanlara yumuşak bir dille veya etkili sloganlarla anlatabilirsiniz.
13-LAKEIN IN SORUSUNU SORUN
Kim günde bin kere plan yapmak için on beşer dakikasını ayırabilir? Hiçkimse. O zaman hiçbir şeyinizi bitiremezsiniz. O zaman Lakeın in sorusunu sorun. Lakeın ın sorusu şudur; şu anda zamanını en iyi nasıl değerlendirebilirim?Bu soruya ilk cevabı verdiğinizde sizi tatmin etmiyorsa, Lakeın sorusunu tekrarlayınız. Ama bu soruyu herzaman sorun tabii bu soruyu anlamak için gözünüzün önüne görebileceğiniz yere yerleştirin. Mükemmeliyetçi olmak sadece minimum bir değer elde etmek için çok fazla çalıştığınız anlamına gelebilir. Hızlı çalışıp iyi iş çıkarmak yeteneği sahibi olmaya çalışın. Çünkü hızlı çalışma temposu bir avantajdır.
Mükemmeliyetçi değeri %80 I çabanın son %20 lık kısmına geldiği zaman yaralıdır. Mükemmeliyetçilik, bir gömlekteki son kırışıklıkları ütülemek ya da düşük öncelikli bir mektupta yazım hatalarını kontrol etme gibi işlerde bir zaman kaybıdır. Bir şeyi yarım saat içinde bitirmemiz gerekliyse saati ona göre kurun.
14-DELİKLİ PEYNİR YÖNTEMİ
Her araç gibi bir plan da sadece kullanılırsa değerlidir. Eylemle hayata geçirmediğimiz sürece en iyi planlar bile gündüz düşleri olarak kalırlar. Oyalanma! bu hem kısa vadeli hem de uzun vadeli hedeflere ulaşmaya çalışan herkesin karşısına çıkan temel tökezleme taşlarından biridir. Ama oyalanmanın sizi kontrol etmesine izin vermektense olumlu birşeyler yapmaya ne dersiniz?
Seçiminiz güncel yada geçerli olmadığı için bir planı uygulamazsanız onun nedeni oyalanma değil, esnek ve uyumlu olma isteğidir. Oyalanmak, iyi bir A-1 lik iş bulmuş, seçiminizin geçerliliğini kesinleştirmiş ve iş üzerinde harcayabileceğiniz en azından birkaç dakika bulmuşken hala bu işi yapıyor olmanızdır. Eğer her seferinde zor A-1 e başlamak yerine kolay bir C’yle uğraşmayı seçerseniz oyalanıyorsunuz, önemli olan şeyden kaçıyorsunuz demektir.
Size delikli peynir metodunu bir misalle anlatayım. İste size bütçe sorununu halletmek için birkaç delikli peynir atağı, geçen yılın bütçesinin bir kopyasını almak, iletişim kurmanız gerekecek insanlara karar vermek, bütçeyi tartışmak için bir toplantı ayarlamak ya da yanınızda çalışan biriyle yemeğe gidip işin bir kısmını ona devretmek. Olası anlık işlerin listesini yaparken dikkat etmeniz gereken kural sudur; liste, kolayca ve çabucak başlatılabilecek ve bir şekilde Bezdirici A-1’le ilişkili olan maddelerle sınırlanmalıdır. Delikli peynir yaklaşımının altında yatan sav, 5 dakika ya da daha az bir zamanda bir şeylere başlamanın gerçekten de mümkün olduğudur.
15-HEMEN İŞE SARILABİLMEYİ SAĞLAYACAK ANLIK İŞLERİ NASIL BULACAKSINIZ ?
Eğer A-1’lik işe sarılmakta zorlanıyorsanız; daha ayrıntılı planlama yapın. Birşeyle ilgilenmeye başlamak için insanın elinde en azından biraz bilgi olması gerekir. Biraz bilgi, daha fazlasını istemeye yetiyor. Hobi dergilerini kimler okur? Hobi hakkında zaten birşey bilenler. Daha fazla bilgi edinmekte daha fazla işe sarılmayı sağlayan anlık bir iştir. Okumak çoğu insan için en kolay anlık işlerden biridir. Daha fazla bilgi edinmenin başka yolu da insanlarla konuşmaktır. A-1’inizle ilgili hiçbirşey yapamayacak durumdaysanız bir ilerletici iş deneyin. Bir rapor hazırlamaya başlamanızı sağlayacak belirgin bir anlık iş, raporun kapsayacağı noktalar hakkında notlar almaktır. En etkili ilerletici işlerin çoğu sadece birkaç saniye sürer.
Doğru kanalı seçmek yararlı ilerletici bir iştir. Basit fiziksel hareketlerin gerçekten de anlamlı bir işe sarılmaya götürdüğünü çok yaşadım. Bazen ruh haliniz birşeyle birşeyler yapmaya uygun olmasını beklemek en iyisidir. Kendinizi yapmak istemediğiniz birşeyi yapmaya zorlayarak çok fazla enerji harcamak istemezsiniz. Ama genellikle -özellikle de A-1’iniz olarak belirlediğiniz işi oldukça karmaşık ve birbirinden farklı bir şok adımdan oluşuyorsa – projenin en azından bir kısmının sizin şu andaki ruh halinize uyması çok muhtemeldir. Sizin işiniz bu zayıf noktayı bulmaktır. Belki de işlere başlayamamanızın nedeni motivasyon eksikliğinizdir. Bu durumda motivasyon sağlamak için birkaç dakikanızı ayırmak iyi bir yatırımdır. Bir işi gerçekleştirmeyi karar verdiğinizde kendinize mecburiyet düşüncesini hakim kılın. Başkalarına vaatte bulunun. Çoğunlukla çok sevimsiz de olsalar, teslim tarihleri de insanı elime zorlar.
Daha sonra yapmak yerine bir teslim tarihi sözü vermek iyi bir iş, iyi bir teşviktir. Toplantılar özel bir teslim tarihi türüdür. Çoğu toplantılar, birileri A-1’lik bir işi kolayca ya da kendi başına yapamadığı için düzenlenir. Bir toplantı düzenlenmesini istemek işe sarılmayı sağlayacak bir anlık iş olabilir. Ama bu tür bir toplantıya katılmak kesinlikle öyle değildir. Genellikle işleri kendi kendinize daha iyi becerirsiniz.
16-İŞLERLE İLGİLİ KALMAK İÇİN UYARI DEĞİŞİKLİKLERİ YARATMAYI DENEYİN.
Her zaman bir sonraki adımı deneyin, sıkılmaya gerek yok. Hareketlerinizi kontrol altına alacaksanız tek şansınız doğru uyarıcı değişikliğini bulmaktır. Genellikle ara vermek size yetecektir. En çok işe yarayan yöntem, işi yapma biçiminizi değiştirmektir. Bilgi ya da fikir toplamaktan yorulduysanız, elinizdekileri işleyin. Hazırlık aşamalarına o kadar dalabilirsiniz ki bu şekilde her projeyi ölüme götürebilirsiniz.
17-BAZEN YAVAŞLAMAK İŞİNİZE YARAR.
A-1’den kaçıp başka bir şey yapmak üzere olduğunuzu hissederseniz, kendinize hararetle karar zamanında olduğunuzu söyleyin. Bunun ne kadar önemli bir zaman olduğunu kendi kendinize hatırlatın. Yavaşlamak için kendinizi uyarın. Ve A-1’e olan nefretinizi yenmeye yardımcı olmak için şu üç yolu kollayın.
1-Sevimsizlikle doğrudan yüzleşin.
2-Gecikmeden kaynaklanacak daha büyük sevimsizlikleri farkedin.
3-Sevimsizliği dengeleyecek bir şevk yaratın.
18-KORKUNUN YOLUNUZA ÇIKMASINA İZİN VERMEYİN
Psikolog ve psikiyatristlerle olan sohbetlerim sırasında her türlü kaçışın altında korkunun yattığına ikna olduğum için öncelikle korkuya değineceğim. Korkunuzu yenebilirsiniz, o sevimsiz A-1’ ide yapabilirsiniz. Duygularınızın sizi yıldırmasına izin vermeyin. Sizin de yıllardır beslediğiniz korkularınızı ilk defa yenmeye çalıştığınızda her şeyin bu kadar iyi gideceğini pek tahmin etmiyorum. Ama bir daha ki sefere herhangi korku yüzünden A-1’ lik işinizle de, oyalandığınızdan şüphelendiğinizde, artık ortaya çıkmaya korkacak duruma gelene kadar bu korkunuzu yok etmeyi, sınırlamayı, judolamayı ve şişirmeyi deneyin.
19- GECİKMENİN GERÇEK BEDELİ
Karar zamanına geldiğinizde ve sevimsiz A-1’i yapmak yerine oyalanmak üzere olduğunuzda, şüphelendiğinizde gecikmenin sonuçlarını düşünmek için birkaç dakika ayırmak sizi çoğunlukla hemen hizaya sokar. Bir iş zamanında yapılmadığı müddetçe o işi gerçekleştirme imkanı azalır. İşte size oyalanmanın sorun ve fazladan iş yarattığı bir örnek: Arabanızın yağını değiştirmeyi çok ihmal ederseniz üreticinin garanti süresinin dolmasından iki ay sonra yaklaşık 375 dolarlık bir motor tamir masrafı vermek zorunda kalabilirsiniz. Riskleri gözönünde bulundurun. Teslim tarihi deliliğini önleyebilmenin bir yolu; işlere sarılmadan önce o kadar çok beklemeyin, kendinize teslim tarihinden önce biraz daha fazla zaman tanıyın. Baskı tam olarak oluşmamış olsa da biraz daha erken başlamayı deneyin. Bence, iyi çalışmak için gerekli baskı düzeyini azaltmayı öğrendikçe iradenizi kuvvetlendirdiğinizi de göreceksiniz. Kendinizi daha rahat hissedecek ve zamanınızı daha iyi kontrol edebildiğinizi keşfedeceksiniz.
20-YARARLARI VURGULAMAYI ÖĞRENİN
Bir işe başlamadan önce o işin kazandıracağı artı puanlarla ile eksileri tespit edin. Uzun ya da karmaşık bir işi yaparken yararları vurgulamak özellikle faydalıdır. İşi tamamen bitirdiğinizde alınacak ödüllerde önemlidir. Bu kitabı yazmayı bitirdikten sonra bir tatil yapacağım. Hemen erişeceğiniz bir ödülü hayattaki hedeflerinize bağlamak faydalı olur. İşin değerini gözünüzün önünde tutmanın bir yolu da A-1’ de çalışmaya devam ederseniz olacakları kendinize önceden biraz tattırmanızdır
Sevimsiz A-1’i yapmanızı sağlamanın bir başka yolu da, bu işi bir oyuna çevirmektir. Sık sık belirli bir raporu hazırlaması gereken bir sekreterseniz bu kez hiç daktilo hatası yapmadan yazmayı deneyin. Bir önceki sefer kaç hata yapmış olduğunuzu bir kağıt parçasına not edin ve bu sefer bu skoru geçip geçemeyeceğinize bakın. Yararları vurgulayın ve A-1’i. bitirmeye daha yaklaşın.
21-KAÇTIKTAN SONRA NASIL GERİ DÖNECEKSİNİZ?
A-1’i yapmıyorsanız onun yerine başka bir şey yapıyorsunuz demektir. Aslında değeri ne olursa olsun bu başka bir şey, kısmen A-1’i yapmaktan ya da düşünmekten bir kaçış olduğu için çekici gelir. İşte size sık sık kullanılan yedi kaçış:
1-Kendini işe gömme: Golf oynamak için gününün geri kalanını tatil etmek. Bu kitabın hülasa edicisi olarak bir misal de ben vereyim. Akşam istişare var diye günü dolu saymak.
2-Sosyal olmak: Telefonda oyalanmak.
3-Okumak. Daha önce okunmaya değer olmadığı gerekçesiyle alt çekmeceye kaldırmak.
4-Kendiniz yapmak: Bir referans kitabının üç temel sayfasının fotokopisini çektirmek yerine bir saat boyunca not almakla uğraşmak.
5- Abartmak: Tam bir tertip ve verimlik örneği olmak için masanızın içini ve dışını pırıl pırıl yapmak.
6-Kaçmak: Kolaylaştırması gerekmeyen bir şeyleri kolaylaştırmak; öğle yemeği saatini uzatmak.
7-Hayal kurmak: Beklediğiniz terfinizden gelecek fazla paraları nasıl harcayacağınızı düşünmek Bir önceki gün partide ne kadar da komik bir espri yaptığınızı hatırlamak.
Bu kaçışlardaki sorun, A-1’i yapıyor olmanız gerekirken bunları kaçış olarak kullanmaya alışmış olmanızdır. Bir de duygusal kaçışlar vardır: Kendini suçlu hissetme, sinirlenme, kafaya takma. Bu tür duygulara dalmak, A-1’le uğraşmaktan kaçmak için sık sık kullanılan bir yoldur. Zamanınızı en iyi değerlendirme şekli A-1’ i yapmaktır. Bununla karşılaştırınca her şeye nisbeten zaman kaybıdır. Karar zamanında A-1’i seçeceğinizden emin olmanın bir başka yolu da tüm kaçış yollarınızı tıkamaktır. Bu kaçış yolları muhteliftir. Hemen hemen herkes için büyük kaçış televizyondur. Kendinizi azad edin! Televizyonunuzu birilerine verin ve A-1’inizi kovalayın.
Bazen oyalanmayı olumlu olarak kullanabilirsiniz.
22- GELECEK SEFERE NASIL BAŞARILI OLACAKSINIZ?
Aşağıdaki noktalarda iradeye ihtiyacınız olacak.
1-Kendinizi bezgin ve telaşlı hissederken plan yapmak.
2-Denediğiniz anlık işlerin bazılarının sonucunda birşey çıkmasa da bir projeye devam etmek.
3-Yapılacak önemli ama sevimsiz bir A-1’iniz varken en sevgili kaçışlarınızı kullanmamak.
4-Daha önceki başarısızlıklara rağmen olumlu bir yaklaşımı koruyabilmek.
5-Hergün hayattaki hedefleriniz için birşey yapmak.
6-Gerçek ya da hayali korkuların üstesinden gelmek.
7-Tam önünüzde duran kolay (ama önemsiz) birşeyi yapmak için direnmek. Çoğu insanların iradelerini geliştirmeye çalışırken yaptıkları hata kendilerini çok fazla zorlamalarıdır.
İlk çabaların başarılı olmasını sanayide yeni bir yeteneği öğrenmeyi oldukça kolaylaştırdığını araştırmalar belirlemiştir. Kanada Kraliyet Hava Kuvvetlerinin alıştırmaları alıştırmayı yapanların bir sonraki gün daha fazla çaba gerektiğinin neredeyse hiç farkına varamayacağı biçimde günden güne artan ama birkaç aya yayılan toplam etkisi kendisini çok iyi belli eder.
Normalde insanların iradelerini bilinçli olarak kullandıkları yer zaman ona gereksinimleri olduğu zamandır. Ama bunu sadece iş zorken ve sizin de olabilecek her yardıma ihtiyacınız varken uygularsanız sık sık başarısız olmanız hiç de şaşılacak bir durum değildir.
İrade vahşi bir at gibidir. Vahşi bir atı üretici işler için yapması için eğitmek istiyorsanız bunu ondan kaçarak başaramayacağınız kesindir. Burada anafikir, at yanlış yönde gidiyor da olsa onunla birlikte kalmaktır.
İradenizi geliştirmeye karar verirseniz şunu unutmayın; kendinizi çok fazla zorlamayın. Dayanma sınırlarınızın ötesine uzanmaya çalışmayın. Kendinizi kopma noktasına kadar germek yerine kapasitenizi yavaş yavaş arttırma yoluna gidin. Unutmayın, biraz daha iradeli olmanız zamanla iradenizi çok daha fazla geliştirmenizi sağlayacaktır.
23-ELİNİZDEN GELENİN EN İYİSİNİ YAPIP BUNU BAŞARI OLARAK DEĞERLENDİRİN
Hatalar yüzünden umutsuzluğa kapılmayın. Deneme yanılma, insan olmanın bir parçasıdır. Her hatanın sizin ilerideki başarılarınıza biraz daha yakınlaştırdığını düşünün. Hata sürekli olmamalıdır. Bu deneyi yaşamış biri olarak sürekli hata yapmak (ve başarılı olmak) için yeni alanlar ararım.
Bilimsel araştırmalarda yapılan çok sayıda hata genellikle başarıya götürür. İşini kaybetti,(1832); yasama meclisine seçilemedi,(1832); iş hayatında başarısız oldu, (1833);yasama meclisine seçildi,(1834);sevgilisi öldü,(1835);duygusal bunalım geçirdi,(1836); temsilciler meclisi başkanlığına seçilemedi,(1838); kongreye aday olmayı başaramadı,(1843);kongreye seçildi,(1846);yeniden seçilemedi,(1849); senatoya giremedi,(1854);Başkan yardımcılığına aday olmayı başaramadı,(1856); senatoya yine giremedi,(1858);ama(1860) yılında Abraham Lincoln A. B. D Başkanı seçildi. Hayat yalnızca en iyi çabalar bazında yaşanabilir Başarısızlığın size denemekten vazgeçirmesine izin vermeyin.
Sonuç olarak, siz de her dakikadan daha fazla zevk alabilir, mesleğinizde ve kişisel yaşantınızda daha başarılı olabilir ve çok daha az çabayla çok daha fazla şey başarabilirsiniz. Bugün sizin için gerçekten de bir dönüm noktası olabilir. Hayatınızdan daha fazla zaman alabilirsiniz. Bu durumda şu anda zamanınızı en iyi nasıl değerlendirebilirsiniz?