ROMAN: Karabibik
YAZARI: Nabızade Nazım
KONUSU:Bir çift öküz edinmeye çalışan, tek çocuklu, dul bir çiftçinin başından geçen olaylar
KAHRAMANLAR: Karabibik, Huri, Yosturoğlu, Anderya, Yani, Linardi, Eftalya
KAHRAMANLARIN ÖZELLİKLERİ:
Karabibik: Karabibik, giyim kuşamıyla bir meczup biri; göğüs, bağır ve yüz görünümüyle ise korku uyandıran ve heybetli biri görünümündedir. Kızı Huri ile Beymelik köyünde oturmaktadır. Babadan kalma on iki dönümlük tarlasının dört dönümünü önceden bedel-i nakdiyi vermek üzere satmış, kalan sekiz dönüme sahip olmaya, özellikle de Yosturoğlu’na kaptırmamaya çalışmaktadır. Tarlasının elinden gitmesi halinde aç kalarak ölmekten korkmaktadır.
Huri:Karabibik’in ilk ve son evlâdıdır. Annesi öldüğünde cılız ve hastalıklı olan Huri yaşı otuzu geçmiş olduğu halde hiç evlenmemiş gayet esmer, gözleri patlak ve çipil, sağ bacağı topal, dudakları küçük, vücudu etine dolgun, ayakları hem iri hem nasırlı, elleri küçük ve nazik, saçları kara ve dizlerine kadar uzun bir kızdır. Kendisi tembel olmasına rağmen gayet merhametlidir. Huri, babasına karşı oldukça lâkayttır. O geldiği zaman yattığı yerden toparlanmaz bile, babasına bön bön, alık alık bakar. İki kattan ibaret elbisesini toplamadığı gibi, yemek de yapmaz, ki aslında yemek yapmayı da bilmez, hamuru acemice açar, pişirirken yakar.
Yosturoğlu:Karabibik’in tarlasında gözünün bulunması ve Huriye ilgi duyan Hüseyin’in onun yeğeni olmasıyla öyküde bir yer ediniyor. Tarla konusunda kendisinden beklenen muhtemel düşmanca tutumu sergilemiyor ve Huri’nin evliliği konusunda aktif bir katkıda bulunmuyorsa da bu Karabibik’in potansiyel düşmanı oluşuna bir engel teşkil etmiyor.
Anderya ve Yani: Anderya ve Yani, Hıristiyan köyü olan ve ekserisi ticaretle iştigal eden Temre köyünün birbirleriyle rekabet halindeki iki önemli taciridir. Menfaate dayalı ilişkileri ve çevre köylerini faiz yoluyla haraca kesmeleriyle ünlüdürler.
Linardi ve Eftalya: Linardi, Temredeki hekim. Karabibik’in tümüyle geçmemiş olsa da uzun süren hastalığını o tedavi etmiştir. Şakacı ve Karabibik’e karşı naziktir. Linardi’nin karısı Eftalya, terbiyesizce, safderun, gördüğü erkeğe hemen meylediverecek derecede şehvetli bir kadındır. Eftalya, dul bir adamın bastırmaya çalıştığı yoğun cinsel dürtülerin somut karşılığıdır. Öyküdeki yeri de zaten bundan ibarettir:
Diğerleri: Çetecioğlu Mustafa, Boduroğlu Ahmet, Hatib, Kara Ömer, Koca İmam, Deli Ali, Karakâhyaoğlu Ali çavuş, Sarı Simayil, Köşkârlı Yusuf Ağa, Kızıl Hüseyin, Uzun Mehmet, Zeyneb, Boduroğlu Ahmet, Deli Yusuf, Sarı Ali kızı Ayşe, Durali ve Papazoğlu öyküde bir ir çeşni olarak yer alan isimler. Sıradan, sığ, belli belirsiz şahıslar.
ROMANIN ÖZELLİKLERİ:
* Nâbızâde Nâzım tarafından 1890 yılında yayınlanmıştır.
* Edebiyatımızın ilk köy gerçeğini anlatan romanıdır.
* Antalya’nın bir köyünde yaşayan Karabibik adlı köylünün yaşam mücadelesi konu edilir.
* Olay Antalya ili Demre ilçesinin Beymelek köyünde geçer.
* Edebiyatımızda realizmin başarılı bir örneğidir. Eserde yer yer realist ve natüralist etkilenmeler görülür. Natüralizmin deneye dayalı roman anlayışı doğrultusunda gerçekçi bir yaklaşımla yazılmıştır. Bu anlayış Tanzimatçılara Batı’dan gelmiş bir anlayıştır.
* Bu romanla kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.
* Eser romandan çok uzun hikaye özelliklerine sahiptir.
* Nabizade Nazım’ın, Karabibik’i yazmadan önce Antalya’nın köylerine gidip çevre, kişiler ve kişilerin konuşmaları hakkında bilgi sahibi olmak için araştırmalar yapmıştır. Anadolu’yu ve Anadolu’da yaşayan kişileri yakından bilen yazar, doğallığı bozmamak için köylülerin konuşmasını bu romanda da olduğu gibi vermiştir. “Andalya’dan çağırmışla, muavna olacâmış.” cümlesi bunun örneklerinden biridir. Yazar bunu yapmakla yerli ve mahallî öğelerden yararlanmıştır.
* Toprak sorunu, geçim derdi, insanın doğayla pençeleşmesi, yöresel gözlemle Anadolu gerçeklerimizi yansıtan başarılı bir eserdir.
* Nabızade Nazım bu eserinde toplumcu tutumuyla günümüz hikayeciliğine yaklaşır.
* Eserde herkesçe okunabilir, anlaşılabilir, edebiyat yapma kaygısından uzak bir tahkiye dilinin önemli bir örneği verilmiştir.
ROMANIN ÖZETİ:
Karabibik, babadan kalma on iki dönümlük tarlasının dört dönümünü satarak askerlik görevi yerine verilen parayı ödeyen, kalan sekiz dönümlük tarlasıyla yaşamını sürdürmek zorunda olan bir köylüdür. Sekiz dönümlük tarlasından başka bir varlığı olmayan ve çok fakir olan Karabibik bu tarlayı ekerek geçimini sağlamaktadır. Tarlasını sürmesi için Koca İmam’ın öküzlerini kiralar. Kızı Huri’yi Koca İmam’ın kayınçosu Sarı İsmail’le evlendirebilse öküzleri kiralamaktan kurtulacaktır, ancak Sarı İsmail başka bir kadın ile evlenince bu umudu da suya düşer. Çaresiz kalan Karabibik en sonunda Rum bir tefeci olan bakkal Yani’den yüksek faizli borç para almak durumda kalır ve bununla bir çift öküz alır. Artık tarlası da vardır, öküzleri de. Bu durumda muhakkak kızını alacak birisi bulunacaktır. Ve sonunda kavgalı olduğu toprak ağası Yosturoğlu’nun yeğeni Hüseyin kızı Huri’yi sever. Bir süre sonra Yostuoğlu’nun yeğeni Hüseyin Huri ile evlenir. Karabibik artık mutludur. Bir süre sonra hastalanır, ancak kızının mürüvvetini gördüğü için huzurludur.