HASAN EFENDİ (Sivrihisar Müftüsü)
Hasan Efendi’nin Nasreddin Hoca Araştırması
Geçen yüzyılın (XIX) sonlanna doğru “Mecmua-i Maarif’ adında tamamlanmamış bir eser yazmış olan Sivrihisar Müftüsü Hasan Efendi, eski sicillerden alıntılar yaparak Hoca’nın hayatı hakkında şunları söylüyor:
“Hoca Nasreddin H. 605′te (M. 1208) Sivrihisar mülhakatından (köylerinden) Horto’da doğmuştur. Babası Abdullah Efendi köy imamıydı. Hoca H. 635 (M. 1237) yıllarında büyük şöhret kazanan Seyyid Mahmudu Hayranı ve Seyyid Hacı İbrahim Sultan’a intisap etmek maksadıyla babasından mevrus köy imamlığını Mehmed adlı bir halifesine bırakarak Akşehir’e hicret etmiş ve 683′te (M. 1284/1285) orada vefat etmiştir.”
Ancak, İbrahim Hakkı Konyalı bu belgeleri inceleyerek vakfiye tarihlerinde yanlışlığa düşüldüğünü, İbrahim Sultan Vakfiye tarihinin H. 766 olduğunu Vakıfların ise Osmanlılar zamanında kurulduğunu belirtmiştir. Konyalı, ayrıca Selçuklulardan ve ona bağlı beyliklerden şer’i sicil ve il yazıcı defterlerinin zamammıza kalamayacağını öne sürerek Konya’daki şer’i sicillerin ancak H. 975′te tutulmaya başlandığını, bu kabil sicillerde bir kimsenin aile şeceresi, doğum ve ölüm tarihinin, hayatının safhalannın yazılmadığını da öne sürmektedir.
İşte şimdilik cevapsız kalmaya mahkûm bir soru:
“Sivrihisar Müftüsü Hasan Efendi, Nasreddin Hoca ile ilgili bu bilgileri nerden aldı?”
Kaynak: Erdoğan Tokmakçıoğlu, Bütün Yönleriyle Nasreddin Hoca 1991)
Hasan Efendi’nin Nasreddin Hoca Araştırması