Türk Edebiyatında Romanın Yeri ve Önemi
Türk edebiyatında roman: Türk edebiyatına roman. XIX. yy ‘da çeviri yoluyla (Fenelon, Victor Hugo, Daniel Defoe. Chateaubriand, Svvıft, Lamartine, Emile Zola, vb. romancılardan yapılan çevirilerle) girdi. Tanzimat döneminde ilk yerli örnekleri verilen roman, özellikle romantizm akımının etkisindeydi (Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi). Genellikle ahlakçı bir tavır takman bu dönem romancıları, tutsaklık, görücü usulüyle evlenme, çarpık batılılaşma gibi konuları işlediler; Samipaşazade Sezai, Mehmet Murat, Recaizade Mahmud Ekrem gerçekçi, Nabizade Nazım da doğalcı akımı benimsediler.
Servetifünun döneminde roman tekniği gelişti (Halit Ziya Uşaklıgil), psikolojik romanının ilk örnekleri verildi (Mehmet Rauf), Cumhuriyet döneminde Türk romanı, Türk toplumunun gerçeklerine ışık tutmaya başladı; kent ve köy yaşamı, toplumsal ilişkiler, günlük yaşayışın ayrıntıları gerçek gözlemlere dayanılarak anlatıldı.
1930 lu yıllardan sonra toplumcu-gerçekçi roman akımının doğuşta, Anadolu’nun çeşitli yörelerinin insanlarının sorunlarının gerçekçi ve doğru biçimde yansıtılmasına olanak verdi; Anadolu insanı toplumsal, ekonomik, kültürel yapısıyla romanlara yansıtıldı. Günümüzde köy romanı diye adlandırılan roman türünde örnekler verilmeye devam edilirken, Türk toplumunun son yıllarda geçirdiği değişimler, bu değişimlerin insan üstündeki etkileri, yabancılaşma, aydınların edilgenliği ve bunalımı, kentleşme olgusu ve yarattığı sorunlar, yurt dışına çalışmaya giden işçiler, tarihsel gelişim içinde ekonomik-siyasal-toplumsal olaylar, cinsellik gibi pek çok konu, roman çerçevesinde işlenebilir duruma geldi.
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında roman dalında ün yapan yazarlarımız arasında Hüseyin Rahmi Gürpınar, Memduh Şevket Esendal, Abdülhak Şinasi Hisar, Halide Edip Adıvar, Halikarnas Balıkçısı, Refik Halit Karay, Ya-kup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Sadri Ertem, Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Sabahattin Ali, Hasan İzzettin Dinamo, Kemal Tahir, Kemal Bilbaşar, Orhan Kemal, Aziz Nesin, Melih Cevdet Anday, Samim Kocagöz, Tarık Buğra, Mehmet Şeyda, Necati Cumalı, Yusuf Atılgan, Yaşar Kemal, Oktay Akbal, Atilla İlhan, Talip Apaydın, Faik Baysal, Fakir Baykurt, Tarık Dursun K., Oğuz Alay, Demirtaş Ceyhun. Erol Toy, Yılmaz Güney, Adalet Ağaoğlu, Çetin Altan, Muzaffer İzgü, Selim İleri, Oktay Rifat, Pınar Kür, Demir Özlü, Ab bas Sayar, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Sevgi Soysal, Necati Tosuner. Vedat Türkali, Peride Celâl anılabilir.
Türk Edebiyatında Roman