(1889-1974)
Roman yazarı. Kahire’de doğdu. Abdülkadir Bey’in oğludur. İlköğrenimini Manisa’da, ortaöğretimini İzmir ve Mısır’da yaptı. 1908′de İstanbul’a geldi. Yükseköğrenimine başladığı Mekteb-i Hukuk’un üçüncü sınıfından ayrıldı. Fecr-i Ati edebiyatı topluluğunda edebî faaliyetlere katıldı (1909). Müterake döneminde İkdam gazetesinde siyasî yazılar yazdt. İsviçre’ye tedavi için gitti (1916). 1921′de Anadolu’ya geçerek Millî Mücadele’ye katıldı. Mardin (1923-1931) ve Manisa (1933 1934) milletvekilliği yaptı. Yakup Kadri, Arnavutluk, Çekoslovakya, İsviçre ve iran’da elçilik görevlerinde bulundu (1934-1954). 1961′-de Manisa milletvekili oldu. Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı iken Ankara’da öldü. Beşiktaş’ta Yahya Efendi Mezarlığı’na gömüldü.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, mensur şiir, deneme, hatıra, monografi, hikaye, roman ve oyun türünde eser veren XX’ncı asır yazarlarındandır. Tanzimat’tan Atatürk Türkiyesi’ne kadar gelen nesillerin geçirdiği sosyal değişme ve bunalımlarını, her neslin yaşayış, hayâta ve olaylara bakış tarzını özellikle romanlarında çok başarılı bir şekilde işledi. Hatıralarında çocukluk, millî mücadele ve politika yıllarını anlattı. Mensur şiirler de yazan Yakup Kadri’nin kendine has bir üslûbu vardır. Atatürk’ü çeşitli yönleriyle değrelendiren ilk önemli eserin de yazarıdır. Hikayelerinde aşk, düşmanlık, görev duygusu, kadın, din, namus, bâtıl inançlar, cehalet, yoksulluk ve savaş konularını işledi. Bâzı eserleri yabancı dillere çevrilmiştir.
Hikaye kitapları:
1. Bir Serencam (1913), 2. izmir’den Bursa’ya (Halide Edip Adıvar -R.Rıfkı-M.Âsım ile birlikte, 1922), 3. Rahmet (1923), 4. Milli Savaş Hikayeleri (1947).
Romanları: 1. Kiralık Konak (1922), 2. Nur Baba (1922), 3. Hüküm Gecesi (1927), 4. Sodom ve Gomore (1928), 5. Yaban (1932), 6. Ankara (1934), 8. Bir Sürgün (1937), 8. Panorama (2 cilt, 1953-1954), 9. Hep O Şarkı (1956).
Mensur şiirleri:
1. Erenlerin Bağından (1922), 2. Okun Ucundan (1940), 3. Alp Dağlarından ve Miss Chaif-rin’in Albümünden (1942).
Hatıraları:
1. Zoraki Diplomat (1955), 2. Anamın Kitabı (1957), 3. Vatan Yolunda (1958), 4. Politikada 45 Yıl (1948), 5. Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1969).
Monografileri:
1. Ahmed Hâşim (1943), 2. Atatürk (1946).
Makaleleri:
Kadınlık ve Kadınlarımız (1923), 2. Ergenekon (2 cilt, 1929),
Oyunları: 1. Nİrvana (1909), 2. Veda (1909), 3. Sağanak (basılmadı), 4. Mağara (1934). Yaban romanı ile CHP 1942 Roman Mükâfâtı’nda ikincilik kazandı. Birikim Yayınları, yazarın bütün eserlerini yayımladı.